Sitrik Asit
Sitrik Asit Kullanımı: Gıdadan Temizliğe Çeşitli Alanlarında Etkin Kullanım Yöntemleri
Sitrik asit, karboksilik asitler sınıfına ait renksiz ve kristal yapıda bir organik bileşiktir. Genellikle limon tuzu olarak da bilinir ve formülü C6H8O7’dir. Bu bileşik, neredeyse tüm bitkisellerde ve pek çok hayvanın vücut sıvısında doğal olarak bulunur. Yaygın olarak gıda sektöründe koruyucu ve aroma verici olarak kullanılan sitrik asit, ayrıca metal işleme, tarım, ilaç ve içecek endüstrilerinde de önemli bir yer tutar.
Sitrik asit, özellikle turunçgiller ve limon gibi meyvelerde yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Biyokimyasal süreçlerde rol alır ve hücresel enerji üretiminde kilit bir aracıdır. Titrasyon ve pH ayarlamalarında bileşen olarak tercih edilen sitrik asit, okside eden maddelerle kolayca reaksiyona girebilir. Bu özelliği ile laboratuvar çalışmalarında ve sanayide çoğunlukla kullanılır.
Sitrik asidin tüketiciler arasında popularitesi, içerdiği doğal özellikler ve sağlık üzerindeki olumlu etkilerin yanı sıra gıda güvenliği ve koruma olanakları sağlaması nedeniyledir. Antimikrobiyal özellikleri ve gıdaların raf ömrünü uzatma kapasitesi, onu birçok farklı kullanım alanında vazgeçilmez kılar. Ek olarak, sitrik asit temizlik ürünlerinde de aktif bir bileşen olarak değerlendirilir ve leke çıkarma veya su yumuşatma gibi işlemlerde tercih edilir.
Sitrik Asitin Temel Bilgileri
Sitrik asit, çeşitli bitki ve hayvan hücrelerinde doğal olarak bulunan ve özellikle turunçgillerde yüksek konsantrasyonlarda rastlanan organik bir bileşiktir. Bu bileşik, gıda ve ilaç endüstrisinde geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Doğal Kaynaklar
Sitrik asit, doğada özellikle narenciye meyveleri içinde bulunur. En zengin kaynakları arasında limonlar ve limetler bulunmaktadır ve bu meyvelerin taze sıkılmış suları yüksek sitrik asit içeriğine sahiptir. Ayrıca, sitrik asit birçok bitkisel ve hayvansal doku içinde metabolik süreçler sonucunda ortaya çıkan doğal bir asittir.
Kimyasal Yapı ve Özellikler
Sitrik asit, bir organik bileşik ve karboksilik asitler sınıfına aittir. Kimyasal formülü C6H8O7‘dir ve bu yapı itibarıyla renksiz, kristal bir katı halinde bulunur. Kimyasal özellikler bakımından sitrik asit:
- Molekül Ağırlığı: 192.124 g/mol
- CAS Numarası: 77-92-9
Sitrik asitin moleküler yapısı üç karboksil grup içerir, bu da onu güçlü bir asidik maddedir. Mikrobiyolojik stabillik ve antioksidan özelliklerinden dolayı gıda koruyucusu ve tatlandırıcı olarak da kullanılır. Okside edici maddelere karşı duyarlılığı, onun kimyasal reaksiyonlarda kolaylıkla değiştirilebilen bir madde olduğunu gösterir.
Üretim Süreçleri
Sitrik asit, hem mikrobiyal üretim hem de endüstriyel sentez yollarıyla elde edilebilen biyoteknolojik bir ürün olarak karşımıza çıkar. Mikrobiyal yöntem düşük maliyeti ve düşük toksisite avantajları nedeniyle tercih edilirken, endüstriyel sentez genellikle saf sitrik asit ihtiyacına yanıt vermekte kullanılır.
Mikrobiyal Üretim
Aspergillus niger, sitrik asit üretiminde kullanılan başlıca mikroorganizmadır. Bu küf türü, şekerli çözeltileri metabolize ederek sitrik asit elde etmede etkili bir biyoreaktör görevi görür. Üretim süreci genellikle şu adımları içerir:
- Kültür Ortamı Hazırlığı: A. niger’ın büyümesini sağlayacak besinlerce zengin bir ortam hazırlanır.
- İnkübasyon: A. niger, kültür ortamına enjekte edilir ve optimal büyüme sıcaklığında (genellikle 30°C civarında) inkübe edilir.
- Fermantasyon: Belirli bir süre boyunca fermantasyon gerçekleştirilir ve sitrik asit üretilir.
- Hasat: Fermentasyon tamamlandıktan sonra sitrik asit toplanır ve saflaştırma işlemlerine tabi tutulur.
Endüstriyel Sentez
Endüstriyel sentez yöntemi, kimyasal reaksiyonlar ile sitrik asit üretimini kapsar. Bu proses, genellikle kısmen veya tamamıyla kontrollü laboratuvar koşullarında gerçekleştirilir. Temel aşamaları şöyle sıralanabilir:
- Ham Madde Seçimi: Sentetik veya yarı sentetik yollarla sitrik asit üretimi için ham madde olarak çeşitli karbon kaynakları seçilir.
- Kimyasal Reaksiyon: Belirlenen kimyasal reaktörlerde ham maddenin, sitrik aside dönüşümü için gerekli kimyasal reaksiyonlar uygulanır.
- Saflaştırma: Elde edilen sitrik asit karışımı, çeşitli saflaştırma proseslerinden geçirilerek arzu edilen saflık derecesine ulaştırılır.
Her iki üretim süreci de, sitrik asitin biyoteknoloji alanında önemli bir yere sahip olduğunun göstergesidir.
Sitrik Asidin Biyokimyası
Sitrik asit, biyokimyasal süreçlerde merkezi bir role sahip olup, enerji üretiminin temel taşlarından biridir.
Sitrik Asit Döngüsü
Sitrik asit döngüsü, ayrıca Krebs döngüsü olarak da bilinir, hücrelerdeki mitokondrilerde gerçekleşir ve biyokimyasal enerji üretiminin merkezidir. Bu döngü, karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasından kaynaklanan asetil koenzim A‘nın oksidasyonunu gerçekleştirir ve ATP (adenozin trifosfat) üretimi için gereklidir.
- Aşamaları:
- Asetil-CoA, sitrat oluşturmak için oksaloasetat ile birleşir.
- Sitrat, izositrat haline dönüştürülür.
- İzositrat, α-ketoglutarat’a dekarboksile olur.
- α-Ketoglutarat, sukcinil CoA haline dönüştürülür.
- Sukcinil CoA, sukzinat oluşturmak üzere CoA’dan ayrılır.
- Sukzinat, fumarat oluşturarak oksitlenir.
- Fumarat, malat’a hidrate olur.
- Malat, oksaloasetat haline indirgenir, bu da döngünün başlangıcında Asetil-CoA ile birleşir.
Metabolizmadaki Rolü
Sitrik asit döngüsü, çok hücreli organizmaların hücre içi metabolizmasında kritik öneme sahip bir süreçtir. Glukoz ve diğer besinler hücreye girdiğinde, ATP üretilmesi için karbon iskeletlerinin ayrıştırılmasında kullanılır. Bu süreç sırasında, karbondioksit ve su üretilirken, elektron taşıma zincirinde kullanılmak üzere yüksek enerjili elektron taşıyıcıları (NADH, FADH2) sentezlenir.
- Başlıca Fonksiyonları:
- Enerji üretimi
- Metabolik ara ürünlerin sağlanması
- Oksidatif fosforilasyon için elektron donörleri
- Anabolik süreçlere başlangıç maddelerinin sağlanması
Sitrik asit döngüsü metabolizmadaki bu rolüyle hücresel enerji dengesinin korunmasında ve yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinde esastır.
Gıda Endüstrisinde Kullanımı
Sitrik asit, gıda endüstrisinde çeşitli roller üstlenmektedir. Bu kimyasallar, tatlandırıcı ve koruyucu olarak öne çıkmaktadır.
Katkı Maddesi Olarak Kullanımı
Sitrik asit, gıda endüstrisinde lezzet verici ve pH ayarlayıcı katkı maddesi olarak geniş bir kullanım alanına sahiptir. Lezzet verici olarak, içeceklerde ve aromalı ürünlerde asidin canlı bir tadını sağlamaktadır. Ayrıca, gıdalara eklenen katkı maddesi olarak, özellikle konserve gıdalar, turşular ve reçellerde pH değerini düşürerek mikrobiyal büyümeyi engelleyici bir koruyucu işlevi görür. Bu sayede gıda güvenliğini artırır ve raf ömrünü uzatır.
Gıda Güvenliği ve Koruma
Gıda güvenliği açısından, sitrik asidin etkisi iki yönüyle önemlidir. Birincisi; gıda bozulmalarını önlemek için kullanılan sitrik asit, gıdaların hijyen ve sağlık yönünden güvenli olmasına katkıda bulunmaktadır. İkinci olarak, sergilediği antimikrobiyal özellik ile koruyucu olarak hal durumların uzatılmasını sağlamaktadır. Bu kullanım, hem gıda endüstrisinde verimliliği desteklemekte hem de tüketici sağlığını koruma altına almaktadır. Sitrik asidin mikrobiyal fermantasyon yöntemiyle üretilmesi, gıda katkı maddelerinin doğal yollarla elde edilmesinde önemli bir yöntem olarak kabul edilmektedir.
Sitrik Asidin Sağlığa Etkileri
Sitrik asit, hem doğal hem de endüstriyel olarak elde edilen bir maddedir ve sağlığa etkileri geniş bir yelpazede değerlendirilir. Bu etkiler potansiyel faydalardan yan etkilere kadar uzanabilir.
Potansiyel Faydalar
- Böbrek Taşlarına Karşı Koruma: Sitrik asit, idrarda çözünürlüğü artırarak kalsiyum sitrat oluşumuna yardımcı olur. Böylece, böbrek taşlarının oluşum riskini azaltabilir.
- Metabolizma Desteği: Vücuttaki enerji üretim süreçlerinde önemli bir rol oynar. Krebs döngüsü olarak da bilinen sitrik asit döngüsü, gıdaların enerjiye dönüştürülmesinde kritik bir moleküldür.
Yan Etkiler ve Güvenlik
- Alerjik Reaksiyonlar: Bazı kişilerde sitrik asit veya bu asidin türevlerine karşı alerjik reaksiyonlar görülebilir. Hangi koşullar altında bu reaksiyonların ortaya çıktığı bireysel farklılıklar gösterebilir.
- Güvenlik Profili: Genel olarak sitrik asit, gıda katkısı olarak kullanıldığında güvenli olarak kabul edilir. Ancak, yüksek miktarda alımının zararları olabileceğinden, tüketilen miktarın izlenmesi önem taşır.
Endüstriyel Uygulamaları
Sitrik asit, endüstriyel uygulamalar açısından esnek kullanım özellikleri sayesinde çok çeşitli alanlarda tercih edilen bir madde olmuştur. Bu bölümde, biyonanokompozitler ve polimerler ile sitrat tuzlarının kullanımı üzerinde odaklanılacaktır.
Biyonanokompozitler ve Polimerler
Sitrik asit, biyoteknoloji ve polimer bilimlerinde sıklıkla karşılaşılan bir maddedir. Özellikle biyonanokompozitler ve poliüretan gibi polimerlerin üretiminde crosslinking yani bağlantı özelliği artırıcı bir ajan olarak kullanılır. Bu sayede malzemelerin mekanik ve termal özellikleri iyileştirilmiş olur.
- Selüloz: Sitrik asit, selüloz bazlı biyonanokompozitlerin geliştirilmesinde crosslinker olarak kullanılır. Bu işlem selüloz materyalinin suya dayanıklılığını ve mekanik özelliklerini güçlendirir.
Sitrat Tuzlarının Kullanımı
Sodyum sitrat gibi sitrik asit tuzları, gıda endüstrisindeki koruyucu ve tatlandırıcı özelliklerinin yanı sıra endüstriyel uygulamalarda da önem taşır.
- Sodyum Sitrat: Hem biyobozunur hem de toksik olmayan sodyum sitrat, sıklıkla gıda sektörünün dışında, biyonanokompozitlerin üretiminde de kullanılır.
- Fonksiyonlar: Tamponlama kapasitesi, antikoagülan özellikleri ve pH düzenleme yeteneği sayesinde, sodyum sitrat çeşitli endüstriyel süreçlerde kullanım için elverişli bir hale getirilir.
Analitik Metodlar
Sitrik asit analizi, hem nitel hem de nicel yönlerden titizlik gerektiren bir süreçtir ve farklı analitik teknikler kullanılarak gerçekleştirilir. Bu teknikler, sitrik asit konsantrasyonlarının belirlenmesi ve yapısal özelliklerinin incelenmesi için önemlidir.
Nitel ve Nicel Analiz
Nitel analiz, öznel bileşenlerin varlığını belirlemede kullanılırken; nicel analiz, sitrik asidin örnekteki konsantrasyonunu ölçme sürecidir. Spektrofotometrik yöntemler, çözeltideki sitrik asit miktarının kuantitatif belirlenmesinde yaygın olarak tercih edilir. Bu yöntem, atom, molekül veya iyonların bir enerji düzeyinden diğerine geçerken emilen veya yayılan elektromanyetik ışın dalgalarını ölçmek suretiyle çalışır.
Spektrofotometrik analizlerde kullanılan farklı tekniklerden biri ATR-FTIR (Attenuated Total Reflectance-Fourier Transform Infrared Spectroscopy)’dır. ATR-FTIR, organik bileşiklerin moleküler yapılarını tespit edebilen güçlü bir araçtır ve bu sayede sitrik asidin niceliksel ve niteliksel analizinde kritik rol oynar.
- Örneğin, ATR-FTIR sitrat iyonunun belirli vibrasyonel frekanslarını tespit ederek, örneklerdeki varlığını ve miktarını doğru bir şekilde belirleyebilir.
Her analitik metodun, sitrik asidin kullanım amacına ve aranan özelliklerine göre avantajları ve sınırları dikkatlice değerlendirilmelidir. Özellikle gıda sanayisinde E330 olarak bilinen ve katkı maddesi olarak kullanılan sitrik asidin konsantrasyonları bu tekniklerle hassas bir şekilde tayin edilebilir. Bu analizler, gıda güvenliği ve kalite kontrol süreçlerinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Sitrik Asidin Gelişimi ve Evrimi
Sitrik asit, biyokimyasal evrimin ve endüstriyel gelişimin ilginç bir birleşimini temsil etmektedir. Günümüze kadar olan yolculuğu, hem doğada evrimleşen önemli bir metabolit olması hem de endüstriyel üretimde çığır açıcı teknolojilere zemin hazırlaması açısından dikkat çekicidir.
Tarihsel Bakış
Sitrik asidin keşfi, 18. yüzyıla dayanmaktadır ve ilk olarak Citrus meyvelerinden izole edilmiştir. Biyokimyasal olarak sitrik asit, oksijen soluyan tüm organizmalarda gerçekleşen Krebs döngüsü (sitrik asit döngüsü) kapsamında önemli bir ara üründür. Bu döngü, canlı organizmaların enerji üretiminde kilit rol oynar ve sitrik asidin evrimsel önceliğini kanıtlar niteliktedir.
20. yüzyılın başlarından itibaren, sitrik asit üretimi mikrobiyal fermentasyon yöntemleri ile endüstriyel ölçekte gerçekleşmeye başlamıştır. Özellikle Aspergillus niger adlı küf mantarının kullanılması bu alandaki en büyük dönüm noktalarından biri olmuştur. Mantar kültürleri ile sitrik asit üretimi, doğal kaynaklardan elde edilenden daha verimli ve ekonomik bir yol sunmuştur.
Gelecekteki Trendler
Bilimsel ve teknolojik ilerlemeler, sitrik asit üretiminde geleceğin trendlerini şekillendirmekte önemli bir yere sahiptir. Gen mühendisliği, mikroorganizmaların sitrik asit verimliliğini artırmak için kullanılabilen bir yöntemdir. Ayrıca, biyoteknoloji uygulamaları, sitrik asit üretiminin sürdürülebilirliğini ve çevresel etki faktörlerini iyileştirme potansiyeline sahiptir. Enerji tüketimi, atık yönetimi ve ham madde kullanımı gibi unsurlar, gelecek stratejilerinde kritik değişkenler olarak görülmektedir.
Sektör analistleri, biyoplastikler, yeşil çözücüler ve bio-bazlı deterjanlar gibi yenilikçi ürünlerde sitrik asidin kullanımının artacağını öngörmekte ve bu trend, sitrik asitin endüstriyel uygulamalardaki rolünün evrimini sürdürecektir.
Sitrik Asit ve İlgili Bileşikleri
Sitrik asit, endüstriyel olarak gıda katkı maddesi olarak kullanılan ve antioksidan özellikleri ile bilinen bir karboksilik asittir. İlgili bileşikler arasında, bağışıklık sistemini destekleyen ascorbic asit (C vitamini) ve diğer antioksidan maddeler bulunur.
Askorbik Asit İlişkisi
Sitrik asit ve askorbik asit (C6H8O6), her ikisi de doğal olarak meyvelerde bulunur ve besin değeri yüksek olan bileşikler arasındadır. Askorbik asit, sitrik asidin stabilite sağlamasına yardımcı olurken, sitrik asit ise askorbik asitin oksidasyona uğramasını yavaşlatarak etkinliğini artırır ve uzun süreli koruma sağlar.
- Askorbik Asit: Antioksidan özellik gösterir, C vitamini olarak bilinir, bağışıklık sistemi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
- Sitrik Asit: Askorbik asidin korunmasına katkı sağlar, gıdaların raf ömrünü uzatır.
Antioksidanlar ve Stabilite
Sitrik asit, bir stabilizatör ve antioksidan olarak gıdaların ve içeceklerin korunmasında esas bileşenlerden biridir. Antioksidanlar serbest radikallere karşı koruma sağlar ve bu sayede raf ömrünü artırma ve gıdaların besin değerlerini koruma gibi avantajlar sunar. Sitrik asit, gıda endüstrisindeki stabilite sağlayıcı (stabilize edici) bir bileşen olarak, birçok ürünün tazeliğinin ve kalitesinin daha uzun süre korunmasına olanak tanır.
- Antioksidan Özellik: Sitrik asit, gıdaların oksidasyonunu önleyerek tazeliği korur.
- Stabilite: Gıda ve içecek sektöründe stabilizatör olarak rol alır, ürünlerin besin değerlerini ve kalitesini uzun süre muhafaza eder.
Gelişim ve Araştırma Alanları
Sitrik asit üretimi ve kullanımının genişlediği bu dönemde, üretim teknolojilerindeki yenilikler ve yeni uygulama alanları, araştırma ve geliştirme çalışmalarının öncelikli konuları arasında yer almaktadır.
Üretim Teknolojilerinde Yenilikler
Sitrik asitin üretimi, mikrobiyolojik fermantasyon yöntemleri ile optimize edilerek artırılmaktadır. Aspergillus niger isimli küf mantarının, şeker içerikli ortamlarda fermante edilmesi en bilinen yöntemdir. Üretim prosesi sırasında, gelişen biyoteknoloji sayesinde fermantasyonda kullanılan suşlar geliştirilmiş ve büyük ölçekli biyoreaktörlerde yüksek verimlilik elde edilmiştir. Ayrıca, sitrik asidin recovery (geri kazanım) süreçleri de, membran teknolojileri ve iyon değiştirme reçineleri ile daha etkin hale getirilerek saflaştırma maliyetleri düşürülmüştür.
Yeni Uygulama Alanları
Sitrik asit, gıda sektöründen deterjan sanayine kadar birçok farklı alanda kullanılmaktadır. Yenilikçi araştırmalar, sitrik asitin biyolojik parçalanabilirliğinden faydalanarak çevre dostu temizlik ürünleri geliştirmeye odaklanmıştır. Bu ürünler, sitrik asitin doğal bir asit olmasından dolayı gelişen yeşil kimya alanında önemli bir yere sahiptir. Ayrıca, sitrik asitin metal iyonları ile kompleks oluşturma yeteneği, biyomedikal alanda kullanılan malzemelerdeki biyouyumluluk ve antioksidan özelliklerin arttırılmasında yararlanılan bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. Sitrik asitin yeni uygulama alanlarına yönelik araştırmaları, üretim süreçlerinin daha da spesifikleşmesini ve özelleşmiş ürünlerin piyasaya sürülmesini sağlamaktadır.
Ekonomik ve Çevresel Faktörler
Sitrik asitin üretimi ve kullanımı, ekonomi ve çevre üzerinde belirleyici etkilere sahiptir. Bu bölümde düşük maliyetli üretim yöntemleri ve çevre dostu uygulamalar detaylandırılacaktır.
Düşük Maliyetli Üretim Metodları
Sitrik asidin düşük maliyetli üretimi, onu çok çeşitli endüstriyel uygulamalar için çekici kılmaktadır. Özellikle gıda endüstrisinde, alkolsüz içecekler ve şekerlemeler gibi pek çok üründe koruyucu ve aroma verici olarak ekonomik bir seçenek sunmaktadır. Biyoteknolojik yöntemler gibi yenilikçi teknikler, üretim maliyetlerini daha da azaltma potansiyeline sahipken, aynı zamanda yüksek verimlilik ve düşük toksisite sunar.
- Maliyet Etkileri:
- Düşük maliyet: Üretim süreçlerinin optimizasyonu sayesinde sitrik asit üretimi maliyet etkin bir hal alır.
- Yüksek verimlilik: Yenilikçi üretim yöntemleri, atık miktarını azaltır ve ürün verimini artırır.
Çevre Dostu Uygulamalar ve Sürdürülebilirlik
Sitrik asit, biyolojik olarak parçalanabilen bir bileşik olarak, çevreye olan etkisi minimizasyon açısından ön plandadır. Su kaynaklarının asiditesini artırabilecek atıkların doğru yönetimi, bu organik asidin çevresel etkilerinin kontrol altında tutulmasında kritik bir rol oynar. Ayrıca, yenilenebilir kaynaklardan elde edilen sitrik asit, sürdürülebilirlik adına önemli bir adımdır.
- Sürdürülebilirlik Yönleri:
- Yenilenebilir kaynaklar: Sitrik asit üretimi için mısır nişastası gibi yenilenebilir kaynaklar kullanılmaktadır.
- Çevresel yönetim: Üretimden kaynaklanan atıkların etkin bir şekilde yönetimi, çevresel etkileri minimize eder.
Sıkça Sorulan Sorular
Bu bölümde, sitrik asit ile ilgili sıkça sorulan sorulara yanıt bulacaksınız. Her alt başlık, sitrik asit hakkında en çok merak edilen konulara açıklık getirmekte.
Sitrik asit nedir ve ne işe yarar?
Sitrik asit, limon ve diğer turunçgillerde doğal olarak bulunan ve gıdalara ekşi bir tat veren organik bir bileşiktir. Genel olarak gıda katkı maddesi olarak, aynı zamanda metal temizleme ve kozmetik sanayiinde kullanılır.
Evde sitrik asit nasıl yapılır?
Evde sitrik asit yapımı, limon veya greyfurt gibi turunçgil meyvelerinin suyunun buharlaştırılmasıyla elde edilen yoğunlaştırılmış bir ekstraktın kurutulmasıyla gerçekleşebilir.
Sitrik asit hangi kullanım alanlarına sahiptir?
Sitrik asit, gıda endüstrisinde koruyucu olarak, kozmetikte cilt bakım ürünlerinin pH dengesini ayarlamak için ve temizlik ürünlerinde doğal bir temizleyici olarak geniş kullanım alanlarına sahiptir.
Sitrik asit hangi gıdalarda bulunur?
Sitrik asit, özellikle limon, portakal ve greyfurt gibi turunçgillerde doğal olarak bulunur. Ayrıca pek çok işlenmiş gıda ve içecekte de yapay olarak eklenen bir katkı maddesidir.
Sitrik asidin sağlık açısından faydaları nelerdir?
Sitrik asit, antioksidan özelliklere sahibi olup, böylece vücutta serbest radikallerle savaşarak hücresel hasara karşı koruma sağlayabilir. Aynı zamanda, metabolizmayı destekleyici etkileri de bulunmaktadır.
Sitrik asidin sağlık üzerindeki zararları neler olabilir?
Aşırı miktarda sitrik asit tüketimi diş minesine zarar verebilir ve mide rahatsızlıklarına yol açabilir. Herkesin farklı tolerans seviyeleri olduğundan, kişiye göre değişkenlik gösterebilir.
Sitrik Asitin Diğer İsimleri:
- 1,2,3-Propanetricarboxylic acid, 2-hydroxy-
- Citric acid
- 2-Hydroxy-1,2,3-propanetricarboxylic acid
- Aciletten
- Citretten
- Citro
- Hydrocerol A
- Chemfill
- 3-Carboxy-3-hydroxypentane-1,5-dioic acid
- F 0001 (polycarboxylic acid)
- Uro-trainer
- E 330
- Suby G
- NSC 112226
- NSC 30279
- NSC 626579
- Celenex 3P6
- 2-Hydroxy-1,2,3-propanetricarboxyic acid
- 2-Hydroxypropan-1,2,3-tricarboxylic acid
- INS 330
- FE 2
- F 4020
- Grindsted Pro Tex TR 100
- Citric acid monoglyceride
- Monoglyceride citrate
- Jet Setter
- EL 4
- EL 4 (polycarboxylic acid)
- Cellborn SC-C
- KK 120
- BioLink Acidifier
- TBA 80
- PAS 33
- 8: PN: WO2017048620 SEQID: 13 claimed sequence
- F 3500
- C 1949
- 3-Hydroxy-3-carboxy-1,5-pentanedioic acid
- 3-Hydroxy-pentane-1,3-5-trioic acid
- 3-Carboxy-3-hydroxy-pentanedioic acid
- Liquinat L 50
- SH 74
- EMPROVE Essential Ph Eur, BP,JP,USP, E 330, FCC
- MeSH ID: D019343